Is de NEN 3140 verplicht, of heeft het alleen een verplichtend karakter? Het antwoord op deze vraag is dat in de Arbo wetgeving geen verplichting voorkomt om aan deze regels te voldoen. Wel wordt genoemd in artikel 3 dat een werkgever moet voldoen aan ‘de stand van de wetenschap’. U moet het dus niet zien als een wettelijke regel maar als een toegevoegde waarde. De Arbeidsinspectie beoordeelt u er wel op, maar kan het niet wettelijk verplichten. In de praktijk kan dit wel eens tot vragen of onzekerheid leiden.

Een werkgever is er dus niet toe verplicht, maar moet daarentegen bij calamiteiten wel kunnen uitleggen hoe zijn veiligheidsmanagement eruit ziet. Naast de Arbo kunnen ook verzekeraars eisen dat aan een de NEN-norm voldaan moet zijn zodra iemand een claim indient.

Ondanks dat er niet een wettelijke verplichting is ten aanzien van de laagspanningsrichtlijn NEN 3140 wordt er wel geadviseerd om de norm zeer serieus te nemen. Dit geldt zowel voor de ingebruikname als het repareren of wijzigen aan of het toevoegen van zaken aan elektrische apparatuur.

De regelgeving van de NEN 3140 is eind jaren negentig geïntroduceerd en in elk EU-land grotendeels hetzelfde. Na de updates uit 2011 en 2015 is de versie van 17 december 2018 de meest recente. De kernpunten zijn:

1. Deze update is aangepast aan maatschappelijke ontwikkelingen.
2. Daarnaast is het taalgebruik verhelderd en de regels vereenvoudigd, echter zonder minder streng te worden.
3. Kwetsbare punten staan duidelijker benoemd. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van de aardlekschakelaar, de circuitimpedantie, de nulspanningsbeveiliging of de thermografische controle. Essentieel is ook dat de aanpak bij de mogelijke gevaren van vlamboog in versie 2018 veel beter staan omschreven.

Een inspecteur of een deskundige op het gebied van NEN 3140 kan analyseren of er knelpunten of verbeterkansen zijn, met het oog op arbeidsveiligheid of brandpreventie. In de loop van de tijd vinden en er uiteraard ook wijzigingen plaats aan elektrische installaties in uw bedrijf of organisaties, door zaken nieuw aan te schaffen of ze te repareren. In sommige organisaties zijn één of meer medewerkers verplicht om een NEN 3140 cursus of training te volgen, zodat er een garantie is dat bijvoorbeeld een reparatie of een tijdelijk slecht functioneren van apparatuur niet tot calamiteiten kan leiden.

1. Alle mensen die intern of extern met uw bedrijf of organisatie te maken hebben, geeft u een veilig gevoel. Er kan geen stagnatie van de productie ontstaan, rendement- en imagoverlies of arbeidsongeschiktheid.
2. Een erkende medewerker die gediplomeerd is voor MBO-4 elektrotechniek is installatieverantwoordelijke, ook wel genoemd de IV’er.
3. Er zijn bepalingen over heldere communicatie, bijvoorbeeld als er sprake is van een meertalige organisatie.
4. Het voldoen aan de normen biedt continuïteit met de bedrijfsprocessen of zelfs het voortbestaan van het bedrijf.

Naast ongevallen worden ook storingen verholpen door aan de normen te voldoen.